Tercümede Zamanlama

Tercümenin zamanında teslim edilmesi neden önemlidir? Neden müşterinin sorduğu en önemli sorulardan biri fiyat ve süredir? Bir tercüme zamanında teslim edilmez ise ne gibi sonuçlara sebep olur? Tercümenin zamanında teslim edilmesi hangi etkenlere bağlıdır? Teslim süresi hangi kriterlere göre belirlenir? Bu soruların cevapları tercüme sektörü ve tercüme yaptıracak müşteri için büyük öneme sahiptir. Çoğu tercümenin gecikmemesi ve süresinde teslim edilmesi gerekmektedir. Birçok durumda süre faktörü işi veren müşteriyi de aşan bir etkene bağlıdır. Bu yazımızda tercümede zamanlama konusunu yakından inceleyeceğiz.

Müşteri bir tercüme bürosunu ya da tercümanı bir tercüme işiyle görevlendirmeden önce yönelttiği iki soru vardır: “Fiyatı ne kadar?” ve “Ne zaman teslim edilir?” Peki müşteri için teslim süresi neden bu kadar önemli? Bu sorunun cevabı tercümenin hangi amaçla yapıldığında yatmaktadır. Çoğu tercüme bir ticari ilişkinin kurulması aşamasında, bir ihaleye katılım öncesinde, bir tanıtım ve sunum için ya da yurtdışına seyahat amacıyla ilgili ülkenin temsilciliklerine verilmek üzere yapılır. Tüm bu işler için önceden belirlenmiş bir süre vardır. Hatta süreyi müşteri belirlememiştir. Bu süreyi müşterinin tercümeyi vereceği yer koymuştur. Bu durumda en başta müşteri bu süreye uymak zorundadır. Durum böyle olunca müşteri de tercümanı işin süresinde teslim edilmesi hususunda uyarır. Tercüman gecikirse ve işi zamanında teslim etmezse müşteri için de o tercümenin hiçbir önemi kalmaz. Bu noktada tercümana büyük bir görev ve sorumluluk düşmektedir. Zamanında teslim edilmeyen tercüme tercüman için prestij ve maddi kayba, müşteri için de iş ve maddi kayba sebep olacaktır. Hatta bazı tercümelerin örneğin doktor raporlarının vaktinde teslim edilmesi hayati öneme sahiptir. Örneğin, tedavisinin bir bölümü yurtdışında yapılan bir hasta ülkemizde ameliyata girmeden önce yurtdışındaki raporlarının tercümesi gerekmektedir.

Bir tercüme işinin zamanında teslim edilmesinin önemi çok büyük. Bu hususta sanırım hemfikiriz. Peki tercümenin teslim süresi hangi kriterlere göre belirlenir? Müşterinin bir süre tespit etmesinin ötesinde tercümanda kendi tarafında belirli kriterlere göre süre tespit çalışması yapar. Müşteriden gelen tercüme edilecek metni titizlikle inceler. Hangi uzmanlık alanına ait olduğuna bakar ve metnin zorluk derecesini belirler. Süreye etki eden en önemli hususlardan biri metnin dilidir. Metnin dili yani anlaşılması ne kadar zorsa onu bir dilden diğer bir dile aktarmak da o kadar zordur. Bu esnada tercüman doğru kelimeleri, kavramları seçmeye ve anlam kaybı olmadan cümle bütünlüğüne dikkat ederek tercümeyi oluşturmaya çalışır. Her takıldığı ve araştırma yapması gereken noktada süre kaybetmiş olur. Tercüman tercümeye başlamadan önce iyi planlama yapar ve bir terimler listesi hazırlarsa tercümeyi yaparken daha hızlı ilerleyebilir. Yine de öngörülmeyen zaman kayıpları her zaman olasıdır. Bazı durumlarda tercüman işi geciktirmemek için gece dahi çalışır.

Zaman baskısı hiçbir tercüman tarafından tercih edilmez. Bu sebeple tercüman işi üstlenmeden önce kendisine yeterince süre tanınmasını ister. Zaman baskısıyla çalışan tercümanın yaptığı tercüme verimli ve işlevsel olmaz. Tercümeyi yetiştirmek uğruna kendisinin de fark edemediği hatalar ve yanlış tercihler yapmasına neden olabilir. Bunun bilincinde olan müşteri mutlaka tercümana yeterince süre tanımalıdır. Yaptırmak istediği tercümeyi son güne hatta son birkaç saate bırakmamalıdır.

Özetlemek gerekirse; tercüman işi üstlenmeden önce tercüme edeceği metni iyi analiz etmeli ve müşteriye talep edilen sürede teslim edip edemeyeceğini söylemelidir. Müşteri de önemli metinlerin ve belgelerin tercümesini son ana bırakmamalı ve tercümana rahat, verimli bir şekilde çalışabilmesi için yeterince süre tanımalıdır. Tercümede zamanlama hem tercümeyi yapan ve hem de yaptıran için çok önemlidir.