Yeminli tercüman, üniversitelerin Mütercim-Tercümanlık ya da dil bilimleri (Filoloji) bölümlerinden mezun olan, dili yeterli düzeyde bildiğini diploma ve sertifika gibi belgelerle kanıtlayan kişilerin belirli şartları yerine getirdikten sonra hak kazanabileceği mesleki sıfattır.
Bir tercümanın yeminli çevirmen olabilmesi için yani yaptığı mesleğe resmiyet kazandırabilmesi için noter tarafından kendisine kamu nezdinde, devletin resmi kurumlarında ve kuruluşlarında tercümanlık yapması için yetki belgesi verilmesi gerekmektedir. Bu yetki belgesiyle birlikte bir tercüman yeminli tercüman unvanına sahip olur. Yetki belgesini alabilmek için dil yeterlilik düzeyini kanıtlaması ve diploma ya da ona eşdeğer resmi belgeler sunması ve yemin etmesi gerekmektedir.
Yeminli çevirmen olabilmek için bir dil bilmek yeterli değildir. Dili bildiğini diploma vb. belgelerle kanıtlama zorunluğu vardır.
Yeminli çevirmen olabilmek için mutlaka dil bildiğinizi kanıtlayan resmi bir evrak sunma zorunluluğu vardır. Peki ne tür belgeler resmi evrak sayılır? Üniversite diploması, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı dil kurslarının verdiği yabancı dil eğitim sertifikaları, IELTS veya TOFL sertifikaları, yurtdışından aldığınız dil eğitim diplomaları veya sertifikaları.
Bu belgelerle notere başvurduğunuzda noter belgelerinizi inceleyecek ve yeminli çevirmen olup olmamanıza karar verecektir. Yeminli tercüman olmaya hak kazanmanız durumunda noterin düzenlediği yemin zaptını yüksek sesle okuyarak yemin etmeniz istenecektir. Ardından yemin zaptına atacağınız imzayla birlikte yeminli çevirmen sıfatına sahip olacaksınız.
Diğer önemli bir husus da yeminli çevirmen olarak sadece Türk vatandaşlarının kabul edilmesidir. Eğer Türkiye’de yeminli tercüman olmak istiyorsanız mutlaka Türk vatandaşı olmalısınız. Ayrıca dil bildiğinizi kanıtlayan diploma ya da benzer belgeler yabancı dilde düzenlenmiş yani yurtdışından alınmış ise bunların öncesinde noterin anlaşmalı olduğu yeminli tercüme bürosu tarafından Türkçeye tercüme edilmesi ve bu tercümelerin notere tasdik ettirilmesi gerekmektedir.
Yabancı dil bilen herkes yeminli çevirmen olamaz. Yeminli tercüman olabilmesi için yukarıda belirtilen şartları yerine getirmesi gerekir. Bunların en başında da dili bildiğini kanıtlayan resmi bir belgeye örneğin diplomaya sahip olmasıdır.
Yeminli tercümanın tercümesini yaptığı özel ve resmi belgelerin altına imza atma yetkisi vardır. Yemin belgesi olmayan tercümanın yaptığı özel ve resmi belgelerin altına imza atma yetkisi yoktur. Ayrıca noter tasdiki olacak özel veya resmi belgenin tercümesine sadece yeminli çevirmen imza atabilir. Yemin belgesi olmayan tercümanın yaptığı tercümelerin gerek resmi kurumlarda gerekse diğer makamlarda/mercilerde hiçbir geçerliliği yoktur.
Eğer bir belgenin tercümesi notere onaylatılacaksa mutlaka noter yeminli çevirmen tarafından tercüme edilmesi gerekmektedir. Aksi taktirde belgenin tercümesini noter onaylamaz. Ayrıca yeminli çevirmen tarafından tercüme edilmeyen hiçbir belge resmi makamlar tarafından kabul edilmez.